Aram Bartholl | Kassler Kunstverein, Fridericianum Kassel

Het Fridericianum museum in Kassel is natuurlijk vooral bekend als hét toneel van de dOCUMENTA. Eens in de vijf jaar vindt hier de belangrijkste kunstmanifestatie ter wereld plaats. Maar ook in de tussentijd is het Fridericianum absoluut een bezoek waard. Het in 1779 als eerste openbare museum in Europa geopende gebouw heeft gewaagde en toonaangevende tentoonstellingen. Zoals nu, van de Duitse kunstenaar Aram Bartholl (1972), die in zijn werk de kloof tussen de reale en de virtuele wereld probeert te overbruggen. Met een goed gevoel voor humor richt hij zich op de toenemende invloed die het internet heeft op ons alledaagse leven.

Bekendheid kreeg hij door de zogenaamde ‘Dead Drops’, die hij in 2010 in het MoMa in New York presenteerde; USB-sticks die Bartholl in de publieke ruimte in muren, gebouwen of palen metselde, waardoor je op de meest vreemde plekken je computer kan aansluiten om bestanden uit te wisselen. Voor ‘Hello World!’ plaatste Bartholl voor het Fridericianum een 7-meter hoge sculptuur beeld, dat voor iedereen direct herkenbaar is als de grote rode A die dient als locatie-markering in Google Maps. In de centrale hal is de installatie 'Dust Excerpt 2' te zien, waarin het landschap uit het beroemde computerspel op een schaal van 1 op 1 is nagebouwd van karton.

Parallel aan deze solo tentoonstelling heeft Bartholl in het Fridericianum een groepstentoonstelling samengesteld met de titel Hardcore. Waarin hij andere kunstenaars heeft uitgenodigd om hun visie te geven op een wereld die volgens Bartholl gedomineerd wordt door Facebook, Apple en Google. Op het eerste gezicht lijkt het een typische ‘Nieuwe Media Nerd Tentoonstelling’ die niet erg toegankelijk is als je niet veel weet over software of internet. Maar Bartholl weet deze complexe technologie toegankelijk te maken door het met humor te brengen. Omdat de tentoonstelling vragen stelt bij dingen waar we allemaal mee te maken hebben en mee worstelen. Met de dingen die we steeds meer ‘voor lief’ nemen. Dat al je data wordt opgeslagen en gebruikt voor commerciële doeleinden door bedrijven als Google en Facebook had 10 jaar geleden als een overdreven complottheorie, gebaseerd op angst voor de toekomst geleken. Terwijl dit haast gewoon is geworden en de gevaren ervan voor veel mensen niet lijken te gelden ‘want ik heb toch niets te verbergen’. De kunst van Bartholl dwingt de bezoeker om na te denken over keuzes die je maakt ten aanzien van je eigen leven in een steeds verder digitaliserende wereld. Het is geen kunst waarin het alleen maar gaat om de pure esthetiek van het beeld, of de vraag ‘of het mooi staat boven de keukentafel’ of dat het grappig is om naar te kijken. Het is kunst die ons dwingt om na te denken en vragen te stellen over de manier waarop je je leven vormgeeft. Wellicht is dat de beste kunst.

****

Hello world! - Aram Bartholl
30 augustus – 13 oktober 2013 

Friedrichsplatz 18, 34117 Kassel, Duitsland                         
www.kasselerkunstverein.de  

Gepubliceerd op 15.09.2013 op Kunstbeeld